All posts by admin

raarder

Hee wat gek, er verdween een letter in de laatste woorden van de volgende reeksen. Weet jij welke letter het is?

Juist juister juists,

vast vaster vasts,

triest triester triests,

woest woester woests

En hetzelfde in: gestrest, gestrester gestrests, onthutst onthutster onthutsts, opgefrist opgefrister, opgefristst, uitgerust uitgeruster uitgerusts!

Soms heb je opeens een ander woord nodig:
goed beter best,
veel meer meest,
weinig minder minst,
graag liever liefst,
vroeg eerder eerst …

Hee wat raar een extra letter in elk tweede woord. Zie jij het ook?
naar naarder naarst,

ver verder verst,

mager magerder magerst,

raar raarder raarst

best

Sup klinkt logisch bij super. Je haalt -er weg en daar staat het. Het bestaat natuurlijk niet, maar soms is het gewoon leuk om onzintaal te verzinnen.

Het rijtje van SUP
Wat klinkt logischer dan goed? Maak het rijtje af: best, beter en ?
Wat klinkt logischer dan veel? Maak af meest, meer en ?
Wat klinkt logischer dan weinig? Maak af minst, minder?
Wat klinkt logischer dan vroeg? Maak af eerst, eerder en ?
Wat klinkt logischer dan graag? Maak af naar liefst, liever en ?
Heb je de rijtjes afgemaakt met onzinwoorden? Of staat er soms opeens een woord dat je wel kent?

om je op te vangen

springen

“Er staat een team klaar om je op te vangen.” (pagina 20 in het boek)

Veel werkwoorden hebben een dubbele betekenis. ‘Hangen’ bijvoorbeeld. Je kan zelf op een bank hangen. Maar je kan ook je jas ophangen. Meestal snappen mensen het vanzelf als ze meer horen of zien:

Kelly zat op de bank TV te kijken toen haar moeder riep: ‘Hang je daar nu al een uur?’

Mama ging naar de gang. Ze was al een uur thuis. Maar haar jas was nog niet droog. Toch hing hij vlakbij de verwarming. Daarom zei ze verbaasd: ‘Hangt hij daar nu al een uur?’

Kun jij zulke verhaaltjes verzinnen bij ‘graven’? En bij ‘pitten’? Tekenen kan ook.
Hangen, graven, pitten, bevallen, bekomen, hoeven, krabben, knallen, knopen, keren, lessen, manen,
Opscheppen, overgeven, opstaan, pakken, plagen, stappen, treden, vlammen, varen, versieren, rek, ren, vieren

Uit hoofdstuk 1: Bril

Carlijn met verrekijker voor gezicht

Carlijn dacht ‘bril bril bril?’
Dat kon een leesbril zijn, maar ook een wc-bril. Jammer dat er geen andere kinderen waren. Anders hadden ze dubbelagentje kunnen spelen.

Voor dat spel moesten er twee naar de gang om een ‘dubbelwoord’ te kiezen. Bril zou prima zijn want dat heeft een dubbele betekenis. Carlijn zou bijvoorbeeld ‘wc-bril’ op een briefje schrijven en de ander ‘leesbril’. Je moest elk een andere betekenis kiezen.

Terug in de kamer zouden de andere kinderen de woorden van de papiertjes moeten raden. De dubbelagenten mochten maar een zinnetje zeggen over hun woord, om de beurt.

Carlijn zat erover te dromen hoe dat zou gaan.
‘De mijne is om op te zitten,’ zou zij zeggen.
En dan zei de andere dubbelagent: ‘Door de mijne kijk je.’
Carlijn zou dan zeggen: ‘De mijne heeft altijd dezelfde vorm en is vaak zwart of wit.’
Waarop de ander misschien zou zeggen: ‘De mijne heb je in allerlei vormen en kleuren.’
Carlijn dan weer: ‘Je zit er dagelijks op en hij zit vast.’
De ander: ‘Als je op de mijne gaat zitten, is hij stuk.’

Hier moest iedereen dan vast lachen, als ze het niet allang geraden hadden, dat het om een bril ging. Want dan konden ze opnieuw beginnen met bijvoorbeeld ‘noot’ of met ‘tafel.’

( pagina 9 )

verste

Groenteman tegen een klant: ‘Welke appels had u gehad willen hebben?’
Klant: ‘De verste, graag.’
Groenteman pakt appels: ‘Alstublieft, deze komen vers uit de boomgaard.’
Klant (beledigd): Maar ik wilde toch die, ik wilde de verste (wijst naar appels die het verst weg staan).

wijzen2.

Wil je meer grappen met superlatieven? Klik dan hieronder op de tag ‘trappen van vergelijking’.

sup

Hi hi, ik heb een nieuw woord bedacht. Het is ‘sup.´
Maar wat sup betekent?! Misschien kan jij me helpen.

WAT BETEKENT DIT: SUP?
Tip: Sup super superst!

Een mop:

In het asiel waren een paar zwerfhonden aangekomen.
Sam: Nee hè, die ‘Bello’ daar die is het schurftst!
Lars: Gaaf man, een scrabble woord met wel 8 medeklinkers!!! Sup!
S C H U R F T S T. kop van Bello
Sam (aait Bello): Bello arme hond, Lars denkt alleen maar aan winnen.

spuur gluk

In sommige beroepen praten mensen de hele dag. Misschien ken je ze wel. Spuur gluk zeggen ze daar voor Dat is puur geluk hebben. In hun beroep verdwijnen de letters bij bosjes, en dat vinden ze heel gewoon.  Maar wat betekent volgens jou:

‘tuuk’
‘daak’
‘zoteen’
‘spuurgluk’
‘zagdatdoen’
‘ansnit’
‘zodoen’
‘kmkoptrug’
‘schklk’
‘Sechblangrijk’
‘Kankanders’
‘sellug’
‘eik’
‘Fosmij’
‘Koonk’

Zwart op wit ziet spreektaal er heel raar uit. Fosmij herkennen de meeste kinderen niet eens. Toch zeggen we elke dag zulke ingekorte woorden. Sommige woorden zijn zelfs zo ontstaan.

Want wist je dat ‘Pollepel’  ooit een ‘pot-lepel’ was? Check in de antwoorden wat je niet had herkend. O JA! DAT DUS!

‘tuuk’ Natuurlijk
‘daak’ Dadelijk
‘zoteen’ Zometeen
‘spuurgluk’ Dat is puur geluk!
‘zagdatdoen’ Zal ik dat doen
‘ansnit’ Anders niet
‘zodoen’ Dat zal ik zo doen
‘kmkoptrug’ Daar kom ik op terug
‘schklk’ Verschrikkelijk
‘Sechblangrijk’ Dat of dit is echt belangrijk
‘Kankanders’ Dat kan ook anders.
‘sellug’ Gezellig
‘eik’ Eigenlijk
‘Fosmij’ Volgens mij
‘Koonk’ Koninklijk

 

Uit hoofdstuk 10: Dikbuiken

Als de tosti’s op zijn, blijven we nog even zitten. Dikbuiken,
noemt Hom het. Lars zegt dat ze bij hem thuis ook een eigen woord hebben: Pietjenen. ‘Voor als iemand als een
“Pietje precies” aan het opruimen is,’ legt hij uit.

Grappig, zulke familiewoorden. Je kunt ze raden maar je kan
het niet bedenken. Fornuinig, zeggen wij thuis. ‘Gezellig, als mama koekjes bakt bij het fornuis of zo. Opa en oma zeggen het ook.’

Sam denkt na: Kek, is dat een familiewoord?’
Kelly springt op: ‘Nee joh, dat zeggen ze in Amsterdam ook!’
Ze maakt een radslag.
Hom voelt een licht briesje: ‘Meisje, wat wapper je toch?’

( pagina 84 )

tshirt

Uit Hoofdstuk 9: Brandnetelsoep

soepetiketten
Diet is in de keuken bezig. Ze heeft de brandnetelsoep over tien bakjes verdeeld. Nu de soep afgekoeld is, mogen de deksels erop. Ik kan de etiketten vast schrijven, vindt Diet. Dus pen ik haar voorbeeld over. Hoe vaker ik het schrijf, hoe gekker het
klinkt. ‘Brand-ne-tel-soep.’ Brannetelsoep.

Ik pak mijn schrift erbij en zet het woord bij:
‘Het mysterie van de verdwenen letters.’

Dat is een lijstje met teveel letters. Onderweg in de auto heb ik “Gorinchem” opgeschreven. Want mama zei dat je het uitspreekt als “Gorkum”. Er staat nu verder:

Tandpasta – tan-pasta
Schildpad – schil-pad
Aardbeien – aar-beien
Brandnetelsoep- bran-netelsoep

Kelly vindt me vast idioot als ze dit leest. Dit schrift moet ik zo weer onder de stapel kookboeken leggen. Ik zucht en voel me blij. Eindelijk heb ik vrienden aan wie ik mijn taalverzinsels wel durf te vertellen. Ik zucht en klap het schrift dicht. Nu ga ik slapen.

( pagina 72 )

Uit hoofdstuk 7: Bloedeed

Met ons vieren zwemmen we langs de oever de bocht om.
We zoeken naar het stuk eiland dat achter het dichte struikgewas ligt. Hier kruipen we aan land om even bij komen. Het is maar een klein strookje land. We gaan zitten op een plek waar een paar torretjes lopen. ‘Wantsen,’ weet Sam.
‘Eng,’ vind ik, maar Kelly vindt ze mooi.

Onder een paar bosjes zitten we beschut en kunnen we het over de vis hebben. We hebben vis gevangen. Vrijdag willen we veel vissoep maken voor in de muziektent. Dat moeten we dan wel in het geheim doen.

Lars zegt langzaam: ‘We moeten wel een eed zweren voor de geheimhouding.’ Hij kijkt ons aan. ‘Mijn broers gebruiken bloed.’
Kelly rilt. ‘Hè bah. Moet dat?’
Het kleine bramendoorntje dat vlak boven mijn hand hangt, lijkt me wel geschikt.
Ik breek het af en prik een piepklein gaatje in mijn vinger. Een dieprode druppel parelt naar boven.
‘Ai,’ roep ik en probeer alleen aan die wants te denken met dat turquoise schild.
Lars pakt mijn doorntje aan. Hij beweegt zijn hand in een korte veeg. De doorn maakt een schram op zijn knokkels. Er zit bloed aan. Kelly plukt haar eigen doorn. Ze doet Lars na.
‘Waar zitten jullie?’ horen we Diets stem in de wind. Het klinkt dichtbij.

( pagina 62 )

Schrijf je mee?

Hier vind je de origineelste inzending deze week. Ik ben benieuwd naar jouw idee. Beschrijf bijvoorbeeld een spel dat ze in jullie club bedachten. Of de codetaal die je zelf bedacht hebt met afkortingen.

Mail je me? Straks krijgen we met elkaar nog een schat aan taalvondsten. Mijn e-mailadres is Carlijn@taalalseenjas.nl

Of geef je bericht door met dit invulformulier.

*

Tip van de maand: Vraag je ouders om met jou naar Den Haag te gaan. Daar kun je het monster van de inktvraat verslaan . Lees in de volgende link waar dat kan: kinderboekenmuseum.nl/Tentoonstellingen/Papiria

*

schrijvend

 

*

Jouw inzending?

Uit hoofdstuk 2: Blind

schuin van bovenaf gezien, blinde man leunt tegen muur met een been opgetrokken

Dan voel ik iets trillen in mijn jaszak. Mijn vingers struikelen op weg naar de rits van mijn jas. Hom aan de telefoon.
Ik hoor mezelf hees zeggen: ‘Hoe lang duurt dat?’

Kelly probeert haar haarlokken om haar vinger te wikkelen. Ze kijkt weg. Het is fijn om Homs stem door het mobieltje te horen: ‘Dat weet nog niemand.’ Ik wil weten wat ze eraan doen.

‘Ze doen genoeg,’ grinnikt Hom. ‘Team … acht calamiteitenwerkers … oplossen.’
‘Mmmm,’ kan ik alleen maar uitbrengen.
‘Vertel je me straks wat je daar allemaal ziet?’
Dat laatste hoor ik maar amper boven de wind uit.

Voor Kelly wijs ik naar die man met die rood-witte stok. ‘Een vriend van mijn ouders. Ik logeer daar.’

( pagina 15-16 )

Uit hoofdstuk 1: Danger

waarschuwingsbord voor elektriciteit met daaronder dang, danger, dangst

Ik hoorde het koffieapparaat pruttelen en pakte een stift. De gele had ik nodig voor zo’n bliksemschicht op de deur. En de zwart voor de driehoek. Die begon ik er langzaam omheen te tekenen. Diet kwam met een vlaag koffiegeur binnen.

‘Deze is zo geel als de bliksem.’ Ik hield de grootste chocolade-pinda naast mijn gevarendriehoek.

‘DANGER,’ las Diet. Ze zei het zoals het er staat: “Danger”. ‘Mmm,’ ik haalde de stift van tussen mijn tanden. ‘Gek woord eigenlijk. “Dang, danger, dangst”.’
‘Om mensen bang, banger, bangst te maken,’ rijmde ik. ‘Dan gaan ze niet daar naar binnen, want anders…’ zei ik ‘Komt PANG! De bliksem.’ Diet moest lachen.

( pagina 8 )

weet je?

‘Super zeggen, heeft een vorm. Zoiets als ‘beter’ of het ‘beste.’
Kijk wat je opvalt aan deze vorm.

Tip: deze vorm heeft steeds twee letters aan het eind .

snel sneller snelst
krom krommer kromst
lenig leniger lenigst
mooi mooier mooist
duizelig duizeliger duizeligst,
druk drukker drukst,
hoog hoger hoogst,
benieuwd benieuwder benieuwdst …

Aan het eind komen steeds dezelfde twee letters.
Dat komt door de vergelijkende trap die -er aan een woord plakt.
En door de superlatief op -st. Super, toch?

.

Wil je meer puzzelen met superlatieven? Klik dan hieronder op de tag ‘trappen van vergelijking’.